Transport to zespół czynności mających na celu przemieszczenie ludzi lub ładunków z jednego miejsca w przestrzeni do drugiego z wykorzystaniem tzw. środków transportu. Warto pamiętać, że środkami transportu mogą być zarówno maszyny (samochody, samoloty, dźwigi, kolej, jednostki pływające itp.), jak i istoty żywe (na przykład zwierzęta juczne). Mianem transportu możemy określić również wszelkie usługi związane z przewozem ludzi.
Transport, spedycja i logistyka razem tworzą branżę TSL. Jest to wbrew pozorom stosunkowo skomplikowane zagadnienie, dlatego konieczny jest odpowiedni podział wprowadzający odrobinę porządku w terminologii.
- Jednym z podstawowych jest podział ze względu na gałąź. Wyróżniamy tutaj transport drogowo-samochodowy, morski, śródlądowy, kolejowy, lotniczy oraz rurociągowy.
- Ważnym kryterium jest przedmiot przewozu – w tym przypadku są to transport towarowy i pasażerski.
- Transport może funkcjonować w sposób regularny (na przykład kiedy mamy do czynienia ze stałym rozkładem jazdy) lub w trybie nieregularnym.
- Możemy też mieć do czynienia z podziałem opartym na obszarze geograficznym, w którym zawierana jest transakcja, czyli transportem krajowym lub międzynarodowym.
Kolejnym kryterium jest rozróżnienie, w którym pod uwagę brane są zastosowane jednostki ładunkowe oraz ciągłość przebiegu procesu transportowego.
- Znamy transport intermodalny, którego istotą jest przewóz towaru przy zastosowaniu więcej niż jednego środka transportu (takich jak samochód ciężarowy, kolej lub statek). Ważną cechą tego typu transportu jest brak możliwości zmiany jednostki ładunkowej (na przykład kontenera) w trakcie przewozu.
- Transport kombinowany to zastosowanie przynajmniej dwóch gałęzi transportu (samochodowy, kolejowy, morski). Także w tym przypadku wykorzystuje się tylko jedną jednostkę ładunkową.
- W transporcie łamanym stosuje się co najmniej dwa środki transportu, ale tego samego rodzaju – na przykład ciągnik siodłowy, a następnie jakikolwiek inny środek transportu drogowego.
- Z transportem kabotażowym mamy do czynienia, kiedy przewozy wykonywane są środkiem transportu zarejestrowanym w innym państwie lub przez przedsiębiorstwo również zarejestrowane w innym państwie.
- Innym typem transportu jest transport przesyłowy, w którym do przewozu ładunku wykorzystuje się przewody, rurociągi lub taśmociągi.
Wśród kryteriów znajdziemy także takie podstawowe czynniki jak wielkość przesyłki.
- W tym przypadku mamy do czynienia chociażby z przewozem całopojazdowym, który oznacza, że zleceniodawca dysponuje całym pojazdem, bez względu na ilość towaru.
- Z kolei w transporcie zbiorowym pojazd może być współdzielony przez ładunek, który pochodzi od różnych zleceniodawców.
- Transport może być bliski (na przykład odbywający się na placu budowy lub w zakładzie pracy) oraz daleki (drogowy, kolejowy, lotniczy, morski czy rurociągowy) – w tym przypadku należy wziąć pod uwagę specyfikę wybranej gałęzi transportu.
- Przewóz może być również dzielony ze względu na dostępność (własny i publiczny).
Znaczenie ma również forma własności przewoźnika – funkcjonować mogą przewoźnicy prywatni, państwowi i współdzielczy.
