Transport materiałów sypkich jest szczególnie wymagający, a niewłaściwe przechowywanie tego rodzaju ładunków może doprowadzić do wypadku, który spowoduje straty finansowe. Jest ryzykowne także dla zdrowia i życia pracowników. Zatem jak robić to poprawnie? Jak magazynować materiały sypkie, aby odbywało się to w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami?
Co to są materiały sypkie?
Zacznijmy od wyjaśnienia tego, co rozumiemy pod pojęciem materiałów sypkich. Otóż zaliczamy do nich towary, które mają postać niepowiązanych lub łatwo rozpadających się cząsteczek, drobnych i suchych. Wśród materiałów sypkich możemy wyróżnić na przykład:
- tworzywa stosowane w budownictwie (takie jak piasek, żużel lub żwir);
- produkty rolnicze (na przykład ziarna zbóż, nasiona albo nawozy);
- towary związane z gastronomią (na przykład mąka, cukier albo ryż);
- materiały przemysłowe (jak choćby sól drogowa).
Materiały sypkie określa się też jako kruche lub ziarniste. Przenoszenie ładunków o takiej specyfice ma charakter potokowy. Wymaga zastosowania specjalistycznych maszyn, w związku z tym, że wykonanie takiej pracy tylko z użyciem sił ludzkich w wielu przypadkach jest bardzo trudne lub niemożliwe.
Jak składować materiały sypkie?
Jeśli nie ma potrzeby zabezpieczenia ich przed warunkami atmosferycznymi, materiały sypkie możemy wyładować na zewnątrz, na przykład na placu składu budowlanego, który handluje tego typu towarem. Trzeba jednak pamiętać, żeby odpowiednio przygotować powierzchnię pod wyładunek. Grunt powinien być odwodniony, żeby wykluczyć ryzyko zawilgocenia materiałów sypkich, a także utwardzony. Do najczęstszych metod utwardzenia zalicza się płyty betonowe albo kompozytowe.
Zasady składowania luzem materiałów sypkich zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z września 1997 roku, dotyczącym ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Obowiązujące normy regulują kilka najważniejszych kwestii, które mają wpływ na prawidłowe składowanie materiałów sypkich.
- Powierzchnia składowa optymalnej wielkości powinna mieć wymiary, które pozwalają na zachowanie naturalnego kąta zsypu, a jednocześnie zapewniają swobodne przejście osób lub przejechanie pojazdów wokół usypanej hałdy. Naturalnie rzecz biorąc, kopiec taki ma kształt stożka albo graniastosłupa o konkretnym kącie nachylenia. Na przykład dla sypkich materiałów budowlanych wynosi on zazwyczaj od 30 do 40 stopni.
- Materiały sypkie powinny być właściwie zabezpieczone przy użyciu zapór, które będą odpowiednio wytrzymałe w stosunku do siły parcia. Bariera ma mieć wysokość minimum 50 centymetrów powyżej poziomu towaru, zwłaszcza w przypadku materiałów pylących.
- Do każdego typu materiału trzeba podejść w sposób indywidualny. Należy uwzględnić właściwości fizyczne i chemiczne ładunku oraz jego wymagania przeciwpożarowe, aby właściwie zabezpieczyć materiały.
- W miarę możliwości należy zadbać o szczelną obudowę punktów przeładunku oraz zapewnić dostęp do urządzeń odciągających pył w miejscach, gdzie może powstawać.
Ponadto skład materiałów sypkich nie może odbywać się w bliskim sąsiedztwie linii energetycznych.
Obowiązkiem osoby odpowiedzialnej za przestrzeń składową jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych metod pracy, szczególnie w sytuacjach, gdy materiały sypkie muszą być pobierane i przenoszone ręcznie. Pomocna może być na przykład odzież chroniąca przed działaniem pyłów.
Pracownicy, którzy mają do czynienia z materiałami sypkimi, nie powinni wchodzić na usypane hałdy i zwały. Dozwolone jest to tylko w sytuacjach, gdy jest to konieczne, przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności. Pracownik w trakcie takich czynności powinien korzystać z pomostów lub innych urządzeń, które zapewnią mu bezpieczeństwo. Nie powinien wykonywać tego zadania samodzielnie – niezbędna jest asekuracja przez innego pracownika oraz właściwy nadzór.
Skład materiałów sypkich ‒ popularne rozwiązania
Choć część towarów o charakterze ziarnistym, na przykład materiałów budowlanych, może być składowana luzem i na powietrzu, istnieją także inne sposoby na magazynowanie materiałów sypkich:
- zasieki i boksy ‒ wznoszone w składowiskach otwartych w celu odizolowania od siebie poszczególnych materiałów sypkich;
- skrzynie specjalnie przystosowane do tego typu materiałów ‒ z klapą otwieraną od góry, przez którą towary wsypuje się do środka i z drzwiczkami u dołu, przez które pobiera się materiał;
- worki ‒ stosowane chociażby do magazynowania produktów spożywczych, takich jak mąka, cukier czy sól;
- big bagi, czyli duże, bardzo wytrzymałe worki kontenerowe;
- silosy ‒ zbiorniki na materiały sypkie szczególnie często wykorzystywane w branży rolniczej, do składowania ziaren zbóż;
- kontenery, także samowyładowcze;
- beczki lub pudła, które mogą być także paletyzowane.
Sposób magazynowania materiałów sypkich zależy od ich specyfiki. Oczywistym jest choćby fakt, że produktom spożywczym należy zapewnić optymalną temperaturę czy wilgotność na czas składowania w magazynie.
Aby jak najlepiej wykorzystać przestrzeń magazynu, stosuje się często regały wjezdne albo przepływowe. Na ich półkach układane są na przykład big bagi albo kartony z sypką zawartością.
Należy pamiętać, że liczy się zarówno bezpieczne, zgodne z przepisami składowanie materiałów sypkich, jak również ich transport. Jeśli potrzebujesz kompleksowej obsługi tego typu zlecenia, skontaktuj się z nami. Przewóz materiałów sypkich to nasza specjalność!
