Fracht to pojęcie z zakresu transportu, związanie z przewożeniem ładunków drogą morską. Nazwa pochodzi od niemieckiego terminu „Fracht”, który w języku polskim znaczy także „ładunek”. Fracht to określenie opłaty za towary, które są przesyłane szlakiem morskim. Z omawianym pojęciem związana jest również nazwa frachtowiec, czyli statek, który służy do transportu morskiego ładunków, choć w polskiej nomenklaturze, stosowanej przez Polską Marynarkę Handlową, częściej używany jest termin „statek handlowy” – w ten sposób określa się na przykład kontenerowiec lub masowiec.
Fracht – zasady działania
Stawka frachtu zależy od objętości, a także masy transportowanych towarów. Opłata frachtowa jest uiszczana zwykle po wykonaniu zlecenia, kiedy nieuszkodzony ładunek zostanie dostarczony w docelowe miejsce w ustalonym terminie. Specyfiką transportu morskiego jest duże ryzyko, a bezpieczeństwo przewozu nie zależy całkowicie od starań firmy przewozowej. Nagłe zmiany pogody na morzu lub inne losowe wypadki mogą wpływać na przykład na opóźnienie transportu, dlatego stosowane są także różnego typu sposoby na ubezpieczenie przewoźnika. Mogą to być na przykład opłacenie frachtu z góry, ustalenie, że należność zostanie opłacona bez względu na efekt lub w sposób częściowy, a także zastaw w postaci ładunku. Przewoźnik może również wymagać dodatkowej opłaty za niewykorzystanie całej przestrzeni przewozowej w oferowanym przez niego statku handlowym.
Jeden frachtowiec podczas pojedynczego transportu może przewozić towary, które pochodzą od różnych producentów. Zwykle przewoźnik odbiera w trakcie transportu kolejne produkty. Działa tutaj zasada „freight equaliztor”, czyli wyrównania opłat frachtowych. Według tej reguły, opłaty za przewóz towarów drogą morską nie jest uzależniona od odległości. Dzięki tej zasadzie producenci, którzy posiadają siedzibę w największej odległości od miejsca docelowego, płacą opłatę frachtową w tej samej wysokości, co producenci, których ośrodki znajdują się najbliżej miejsca dostawy. Istnieją również różne rodzaje stawek frachtowych – opłata może być umówiona, zwyczajowa, taryfowa i bieżąca-przeciętna.
Fracht – inne znaczenie
Fracht to nie tylko opłata za transport morski. W języku potocznym fracht obejmuje także przewóz towarów drogą lądową (na przykład materiałów budowlanych) i powietrzną. Termin ten jest stosowany jest również do określenia samego transportu, a także ładunku oraz listu przewozowego. Frachtem nazywa się także opłatę za przewóz kolejowy, czyli przewoźne. Stawka frachtu uzależniona jest od masy i sposobu transportu, a także jego szybkości i odległości przewozu. W niektórych przypadkach na wysokość opłaty wpływa również rodzaj ładunku.
