Pojęcie odszkodowania za nienależycie wykonaną usługę jest obecne w wielu sytuacjach, w których dochodzi do relacji klient-wykonawca. Ma ono również swoje odniesienie do transportu i dotyczy szkód, do których doszło w trakcie przewozu. Kwestie odszkodowań za straty w transporcie zostały opisane w odpowiednich przepisach, jednak warto, aby dotyczące ich zapisy znalazły się także w umowie między zleceniodawcą a klientem. Ułatwia to rozwiązywanie powstałych problemów oraz przyspiesza dochodzenie swoich roszczeń przez strony zlecenia.
Odszkodowania w transporcie – kto i kiedy płaci za szkodę
W wielu przypadkach kwestia odszkodowań za szkodę w transporcie jest rozwiązywana w inny sposób, niż ten wynikający z przepisów Prawa cywilnego. Ważnym zbiorem norm dotyczących tego aspektu transportu jest Prawo przewozowe. W Prawie cywilnym możemy znaleźć zapis, że wysokość odszkodowania nie powinna być wyższa niż wartość uszkodzonego lub zniszczonego towaru. Może on mieć zastosowanie w przypadku modyfikacji kwoty odszkodowania – w przypadku, gdy rekompensata wyliczona na podstawie przepisów Prawa przewozowego jest o wiele wyższa od wartości ładunku.
Do ustalenia wysokości odszkodowania mogą posłużyć odpowiednie reguły znajdujące się w Prawie przewozowym – wykorzystuje się je w sytuacji, gdy zastosowania nie znajduje ważniejsza norma. Według artykułu 80. Prawa przewozowego wysokość odszkodowania powinna być ustalona podstawie kwoty określonej na rachunku. Oznacza to na przykład, że taka rekompensata wypłacana sprzedawcy wynagradza nie tylko rzeczywistą szkodę, ale również utracone zyski. Przewoźnik ma obowiązek dostosować wysokość odszkodowania do tej sumy. W przypadku, gdy przewoźnik uzna, że różnica między wartością rynkową a kwotą rachunku jest zbyt wysoka, może podjąć próbę zmiany wysokości rekompensaty na podstawie przywoływanych tutaj wcześniej przepisów Prawa cywilnego.
Przy braku rachunku wartość odszkodowania jest ustalana według cennika ważnego w terminie nadania, a jeśli taki dokument nie obowiązuje – bierze się pod uwagę cennik dotyczący wartości takich samych towarów w dniu nadania.
Zapisy regulujące kwestię odszkodowania znajdują się także w Konwencji CMR. Zgodnie z tymi normami, przewoźnik odpowiada za częściowe lub całkowite zaginięcie albo uszkodzenie ładunku, a także opóźnienia w dostawie. Według Konwencji CMR, o odszkodowanie może starać się zarówno nadawca, jak i odbiorca. Wysokość rekompensaty jest uzależniona przede wszystkim od ceny giełdowej, w dalszej kolejności od bieżącej ceny rynkowej, a jeśli czynniki te nie są określone – szacowaną wartość takich samych towarów. Konwencja CMR ogranicza wysokość odszkodowania – nie obejmuje ono pełnej wartości rzeczywistych strat ani przewidywanych zysków.
