Transport ponadnormatywny, czyli inaczej transport ponadgabarytowy, to przewóz ładunków, których masa i wielkość jest większa, niż przewidują obowiązujące normy prawne. Ładunki ponadgabarytowe mają nietypowy ciężar i rozmiar – są to na przykład ciężkie maszyny budowlane, elementy konstrukcyjne, mosty, zbiorniki lub urządzenia przemysłowe.
Kiedy mamy do czynienia z transportem ponadnormatywnym?
Za nietypowy uznaje się taki przewóz, gdy środek transportowy, wraz z ładunkiem, jest dłuższy niż 16,5, szerszy niż 2,5 i wyższy niż 4 metry, a jego ciężar całkowity przekracza 42 tony, wliczając w to wagę paliwa oraz kierowcy. W Polsce zasady te zostały szczegółowo ujęte w ustawie z 1997 roku (Prawo o ruchu drogowym). Odrębne zasady funkcjonują w ramach transportu międzynarodowego – podczas organizacji przewozu ładunku ponadgabarytowego należy zapoznać się z zasadami ustalonymi w danym państwie.
Kategorie ładunków
Organizacja transportu ponadnormatywnego wymaga uzyskania odpowiednich zezwoleń. Zgodnie z Prawem o ruchu drogowym, dla przewozu ładunków, które przekraczają normy, wydawanych jest 7 rodzajów zezwoleń, których rodzaj jest uzależniony od określonych parametrów. Podczas wydawania zgody uprawnione organy biorą pod uwagę nie tylko masę i wymiary, ale również nacisk osi w środkach transportu. Kategorie I i II dotyczą ładunków podzielnych. Zezwolenia wyższej klasy dotyczą ładunków niepodzielnych, czyli takich, których podział na mniejsze partie może zwiększyć koszt przewozu lub narazić towar na szkodę. Zezwolenia są wydawane przez różne instytucje, zaczynając od zarządcy drogi. Zgody wyższego stopnia wydają, w różnych kategoriach, starosta, naczelnik Urzędu Celnego oraz GDDKiA.
Odpowiednie zezwolenia
Odpowiednie zezwolenie musi uzyskać przewoźnik. Taki dokument powinien zawierać informacje o przebiegu trasy, czasie trwania przejazdu oraz dane na temat środków transportu, z użyciem których realizowany będzie transport. W niektórych sytuacjach w zezwoleniu należy umieścić informację o sposobie pilotowania. Zasady te obowiązują dla transportu ponadgabarytowego na terenie Polski.
Kolejnym dużym wyzwaniem, przed którym stoi przewoźnik organizujący transport ponadnormatywny, jest logistyka takiego przewozu. Transport powinien być zaplanowany zgodnie z zasadami ruchu drogowego oraz z uwzględnieniem możliwych przeszkód, takich jak na przykład wiadukty, wysokie krawężniki, ronda czy wąskie drogi. Jednym ze sposobów na ograniczenie utrudnień jest realizacja transportu ponadgabarytowego w godzinach nocnych. Stosowanym rozwiązaniem jest organizacja transportu mieszanego, z wykorzystaniem transportu morskiego lub rzecznego. W razie konieczności wykonania przewozu ładunków ponadnormatywnych, warto współpracować z przewoźnikiem, który posiada doświadczenie w tym zakresie.
