Incoterms – International Commercial Terms, czyli Międzynarodowe Reguły Handlu, dotyczą, jak łatwo się domyślić, warunków sprzedaży zagranicznej. Ustalone zasady dotyczą odpowiedzialności i kosztów ponoszonych przez strony transakcji. Reguły Incoterms są ustalane przez Międzynarodową Izbę Handlową (w skrócie ICC).
Zasady Incoterms po raz pierwszy zostały opublikowane w Paryżu w 1936 roku. Od tego czasu dołączano do nich poprawki. Ostatnia wersja norm Incoterms została ustalona w 2010 roku. W bardziej ścisłym ujęciu reguły te dotyczą eksportu i importu produktów materialnych, a do ich przestrzegania zobowiązują się strony transakcji, z wyłączeniem przewoźników i spedytorów. Korzystanie z zasad Incoterms nie jest obowiązkowe. Należy pamiętać, że normy prawa, zgodnie z którymi została sporządzona umowa, są nadrzędne wobec zasad Incoterms.
Reguły Incoterms
Reguły Incoterms są podzielone na kilka grup. Część z nich ma zastosowania wyłącznie w transporcie morskim oraz wodnym śródlądowym.
Zgodnie z regułą FAS („od portu macierzystego”), oddanie towarów do dyspozycji nabywcy w porcie macierzystym jest tożsame z jego dostarczeniem. Kolejną zasadą jest FOB („na statek) – zgodnie z nią towar powinien być dostarczony na statek wskazany przez kupującego. Zasada z grupy C – CFR („koszt i przewóz”) określa, że sprzedający jest odpowiedzialny za załadunek, cło, transport do portu macierzystego, wyładunek i opłaty oraz przewóz do portu docelowego, jednak kupujący przejmuje ryzyko w momencie załadunku. Podobne zasady określa reguła CIF („koszt, ubezpieczenie i przewóz”), jednak sprzedawca musi opłacić również ubezpieczenie towaru podczas przewozu. Według reguły DES („dostarczone na statku”) towar dostarczony to ten, który jest przekazywany nabywcy na pokładzie w docelowym porcie. Podobnie działa zasada DEQ („dostarczone na nabrzeże”), jednak dotyczy ona dostarczenia na wybrzeże miejsca przeznaczenia. Pozostałe normy dotyczą wszystkich typów transportu.
Grupa E zawiera regułę EXW („zakładu”), która ogranicza koszty i ryzyko ponoszone przez sprzedawcę, ponieważ to nabywca ponosi koszty organizacji przewozu. W grupie F znajduje się reguła FCA („pierwszy przewoźnik”), według której sprzedawca odpowiada za załadunek i transport do postu macierzystego, a także za koszty cła w swoim kraju. Pozostałe obowiązki należą do kupującego. Zasada CPT („przewóz opłacony do”) określa, że sprzedawca ponosi opłaty aż do miejsca docelowego, jednak kupujący przejmuje ryzyko już podczas przekazania ładunku przewoźnikowi. Według reguły CIP („przewóz i ubezpieczenie opłacone) większość kosztów ponosi sprzedawca, jednak ładunek jest uznawany za dostarczony w chwili przyjęcia go przez pierwszego przewoźnika.
Zgodnie z zasadami grupy D większość kosztów ponosi sprzedawca, który odpowiada także za związane z przewozem ryzyko. Są to reguły DAF („dostarczono do granicy”), DDU („dostarczone, cło nieopłacone”) oraz DDP („dostarczone, cło opłacone”).