Samochody ciężarowe, aby mogły poruszać się po publicznych drogach, powinny spełniać normy określone przez przepisy – w tym przypadku przez ustawę o ruchu drogowym. Na terenie Unii Europejskiej od 1996 roku wymiary samochodów ciężarowych opisuje Dyrektywa 96/53, jednak każdy z krajów członkowskich może ustalić własne normy dla transportu drogowego, dopuszczające pojazdy większe i cięższe. Jak to wygląda w Polsce? Sprawdźmy.
Dopuszczalne wymiary pojazdów ciężarowych – długość, szerokość, wysokość
Mówiąc o maksymalnych wymiarach pojazdów, które poruszają się po polskich drogach, zwykle mamy na myśli ich wysokość (bo a nuż nie zmieszczą się pod określonym wiaduktem) albo o masie (często widzimy znaki drogowe, które informują, że po danej drodze może poruszać się np. maksymalnie 3-tonowy pojazd. Tymczasem prawo reguluje także długość i szerokość, których pojazdy tego typu nie mogą przekraczać.
Pamiętajmy, że podając dopuszczalna wymiary samochodu ciężarowego, zawsze warto sprecyzować, czy mowa o pojedynczym pojeździe czy o zespole pojazdów. Czym jest zespół pojazdów? W ten sposób nazywamy pojazdy złączone ze sobą, które tworzą całość. Uwaga: definicja nie dotyczy pojazdów, które są połączone do holowania.
Co w sytuacji, gdy dysponujemy zespołem pojazdów, którego wymiary przekraczają określone ustawą limity? Czy transport jest wówczas niemożliwy? Otóż jeśli przewoźnik chce poruszać się po polskich drogach publicznych zespołem pojazdów, który ma więcej niż 22 metry długości, to przy każdym takim przejeździe musi uzyskać odpowiednie zezwolenie. W przypadku dróg krajowych dokument taki wydaj Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, jeśli mowa o drogach wojewódzkich, powiatowych lub gminnych, o pozwolenie należy starać się odpowiednio w Zarządzie Województwa, w Starostwie albo u wójta, burmistrza bądź prezydenta miasta.
Jakie są zatem dopuszczalne dopuszczalne wymiary samochodu ciężarowego, którym możemy transportować towary? Przyjrzyjmy się osobno każdemu z nich.
Jaka jest dopuszczalna długość pojazdu członowego?
W Polsce wymiary pojazdów ciężarowych nie mogą przekraczać 12 metrów, jeśli mówimy o pojedynczym samochodzie. Jeśli w grę wchodzi zespół pojazdów, to dopuszczalna długość zestawu z przyczepą nie może przekraczać 16,5 metrów. Zespół dwóch pojazdów może mieć wymiary do 18,75 metrów długości, zaś trzy pojazdy mogą mieć maksymalnie 22 metry.
W przypadku pojazdów ponadnormatywnych (np. przewóz wiatraków czy maszyn) maksymalna długość pojazdu członowego może zostać przekroczona, ale tylko wówczas, jeśli mamy wspomniane zezwolenie GDDKiA lub zarządcy drogi.
Jaka jest dopuszczalna szerokość samochodu ciężarowego?
Ustawodawca, określając dopuszczalne wymiary samochodów ciężarowych, uwzględnił również ich szerokość. Maksymalna szerokość dla takich pojazdów to 2,55 metra. Wyjątek stanowią izotermy, czyli ciężarówki-chłodnie, które mogą mieć 2,60 metra szerokości. Szerokość samochodów ciężarowych z ładunkiem nie może być większa niż 3 metry, jednak trzeba uwzględnić, że z każdej strony towar może wykraczać poza pojazd tylko do 23 centymetrów.
Jaka może być maksymalna wysokość samochodu ciężarowego?
W ustawie o ruchu drogowym znajdziemy też zapis o maksymalnej wysokości pojazdów ciężarowych – tutaj wymiary ciężarówek to 4 metry. Dopuszczalna wysokość samochodu ciężarowego dotyczy to maksymalnej wysokości naczepy, w tym tzw. firanki/plandeki, chłodni czy wywrotki. Nawet w przypadku mega naczepy, która może mieć 3 metry wysokości w środku, wciąż obowiązuje limit 4 metrów z zewnątrz.
Jakie są dopuszczalne wymiary zewnętrzne samochodu ciężarowego o nadwoziu izotermicznym?
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, izotermy stanowią pewien wyjątek. W odróżnieniu od innych samochodów ciężarowych ich maksymalna szerokość to 2,6 metra. Skąd taki zapis w ustawie? Pojazdy te służą do transportu towarów, które muszą zachować określoną temperaturę. Ciężarówki typu chłodnia mają zatem dodatkową warstwę izolacyjną i wzmocnioną konstrukcję. Ich skrzynia ładunkowa jest zatem odpowiednio szersza.
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu ciężarowego
Dopuszczalna masa całkowita, w skrócie DMC ‒ a inaczej mówiąc: maksymalny ciężar samochodu ciężarowego ‒ również została określona w przepisach. Zgodnie z ustawą, dla pojazdu składowego zespołu pojazdów DMC wynoszą odpowiednio:
- 10 ton dla przyczepy o jednej osi, z wyjątkiem naczepy;
- 18 ton dla przyczepy o 2 osiach z wyjątkiem naczepy;
- 24 tony dla przyczepy o liczbie osi wyższej niż 2, z wyjątkiem naczepy.
DMC dla zespołu pojazdów o 3 osiach to 28 ton, dla zespołu o co najmniej 5 osiach – 40 ton, przy liczbie osi nie większej niż 4 – 28 ton oraz przy liczbie osi większej niż 4 – 40 ton. W transporcie intermodalnym ciągnik siodłowy o 2 osiach z naczepą o 3 osiach stosowany ma DMC o wartości 42 tony, a ciągnik o 3 osiach z naczepą o 2 lub 3 osiach – 44 tony.
Dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów ‒ jak wynika z definicji ‒ obejmuje wszystko: nie tylko masę własną pojazdu, ale też kierowcy i ewentualnych pasażerów, paliwo, oleje i płyny eksploatacyjne, aż wreszcie ładunek. Wszystko to należy wziąć pod uwagę przy obliczaniu DMC ciężarówki. Nie wiesz, skąd wziąć informację o DMC samochodu ciężarowego? Zajrzyj do dowodu rejestracyjnego pojazdu, w pole F.2.
Jaka jest zatem dopuszczalna ładowność samochodów ciężarowych w Polsce? Obliczamy ją, odejmując masę własną pojazdu od dopuszczalnej wagi samochodu ciężarowego. Nie ma zatem określonej ustawą maksymalnej ładowności naczepy, tira itd. Trzeba określić ją samemu tak, aby nie przekroczyć dopuszczalnej masy pojazdów ciężarowych.
Wiemy już, jaka jest dopuszczalna masa całkowita samochodu ciężarowego. Odpowiedzmy sobie jeszcze na pytanie, dlaczego to takie ważne, aby przestrzegać tych przepisów. Ignorowanie DMC pojazdu ciężarowego może przyczynić się do:
- wystąpienia niebezpiecznej sytuacji na drodze ‒ przekroczenie DMC może prowadzić do pogorszenia właściwości jezdnych pojazdu i wydłużenia drogi hamowania, a przez to zwiększyć ryzyko wypadku;
- szybszego zużycia się pojazdu ‒ nadmierne obciążenie to jednocześnie większa eksploatacja takich elementów jak zawieszenie czy układ hamulcowy;
- otrzymania mandatu lub innych sankcji prawnych za naruszenie przepisów ruchu drogowego.
DMC zestawu pojazdów oraz wymiary zewnętrzne to jeszcze nie wszystko! Trzeba też spełniać limity nacisków na osie ‒ powstały one po to, aby chronić nawierzchnie dróg przed uszkodzeniami. Choć pewnym standardem w Unii Europejskiej jest maksymalni nacisk 11,5 t dla jednej osi, to w Polsce nie wszystkie drogi dostosowane są do takich obciążeń. Odpowiednie znaki drogowe informują o limitach, a listę dróg krajowych dopuszczonych do 11,5 t/oś publikuje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
Jaka jest dopuszczalna ładowność naczepy tira?
Czy przepisy wskazują konkretnie, jaka może być maksymalna ładowność tira? W przypadku pojazdu popularnie nazywanego tirem (ciągnik siodłowy + naczepa) dopuszczalna masa całkowita naczepy wynosi 40 ton ‒ taka sama wartość obowiązuje w Polsce i na terenie całej UE, natomiast ładowność oblicza się zwykle na ok. 22–26 ton.
Każdy przewoźnik powinien zadbać, aby pojazd, także z dobraną naczepą, spełniał wymagane przez przepisy parametry, w przeciwnym razie będzie uznany za nienormatywny. Wiemy o tym doskonale w TTE, dlatego organizowanie z nami transportu to pewność, że będzie on odbywał się zgodnie z przepisami.
Szukasz specjalistów od transportu drogowego? A może potrzebujesz magazynu przeładunkowego w swoim biznesie? W TTE znamy wiele odpowiedzi na pytania właśnie z tego zakresu ‒ śmiało je zadaj! Czekamy na Twój kontakt.
