Terminal przeładunkowy to ważna część systemu transportowego, mająca ogromne znaczenie dla działań logistycznych. Jest to miejsce, w którym następuje zmiana danego środka transportu na inny. Zgodnie z definicją stworzoną przez Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu, terminal przeładunkowy to miejsce, które jest wyposażone w sprzęty przeładunkowe oraz przeznaczone do magazynowania intermodalnych jednostek ładunkowych. Oznacza to, że w terminalu przeładunkowym ładunek jest umieszczany w innym pojeździe.
Terminale przeładunkowe charakteryzuje zwykle duża powierzchnia, a także wysokie koszty dojazdu. Jego lokalizacja ma znaczenie nie tylko dla uczestników transportu – obecność terminala przeładunkowego znajdującego się w pobliżu terenów zamieszkanych może być uciążliwa dla otoczenia. Jego bliskość bardzo często oznacza wzrost natężenia ruchu drogowego, a także zwiększenie poziomu hałasu i zanieczyszczeń powietrza. Z tego powodu bardzo pożądane jest umieszczanie terminali przeładunkowych w lokalizacji, która nie jest kłopotliwa dla mieszkańców okolicy. Najlepszym miejscem umieszczenia obiektów tego typu są tereny położone blisko korytarzy transportowych – takich jak na przykład drogi lub tory kolejowe. Z punktu widzenia uczestników transportu, korzystne jest lokalizowanie tego typu obiektów w pobliżu stref przemysłowych oraz potencjalnych rynków zbytu. Szybkie przewozy i wydajne terminale przeładunkowe mają duże znaczenie dla rozwoju gospodarki kraju.
Rodzaje terminali przeładunkowych
W logistyce stosowane jest kilka sposobów podziału terminali przeładunkowych. Jednym z nich jest wielkość obiektu – terminale mogą być małe, średnie, duże lub bardzo duże. Kryterium podziału jest wartość TEU, czyli stosowana w transporcie jednostka pojemności. W przypadku małych terminali wartość ta nie przekracza 5 tysięcy TEU, z kolei w przypadku bardzo dużych obiektów może ona przekroczyć 40 tysięcy TEU.
Ważnym kryterium jest miejsce w łańcuchu dostaw. Wyróżniamy tutaj terminale na terenie portu morskiego, rzecznego lub lotniczego, a także terminal kolejowo-drogowy. Kolejne typy terminali przeładunkowych charakteryzują cię różnymi urządzeniami używanymi do przeładunku. Terminale możemy podzielić także ze względu na sposób ich zarządzania: obiekt może być przeznaczony do użytkowania przez jednego klienta lub zarządzany przez danego operatora logistycznego. Istnieją również terminale obsługiwane przez niezależnego operatora lub obiekty znajdujące się na terenie Centrum Logistycznego.