Konosament morski był znany już w starożytnym Rzymie. To kluczowy dokument w transporcie morskim, który musi towarzyszyć każdemu ładunkowi. Czym dokładnie jest konosament i jaką rolę pełni w międzynarodowym transporcie towarów? Na te ciekawe i ważne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Co to jest konosament morski i jaką pełni funkcję?
Na początek warto wyjaśnić etiologię tego terminu. Konosament pochodzi z języka francuskiego (fr. connaissement – znak rozpoznawczy) i oznacza morski list przewozowy. To jednostronny dokument, który stanowi niepodważalny dowód przyjęcia ładunku na statek przez przewoźnika oznaczonego w liście. Upraszczając, ten, kto jest w posiadaniu konosamentu, może swobodnie dysponować towarem znajdującym się w kontenerze morskim. Konosament to papier wartościowy.
Warto wspomnieć, że języku angielskim morskie listy przewozowe oznacza się skrótem B/L (bill of lading). Co ciekawe, coraz częściej w transporcie morskim wykorzystywane są konosamenty elektroniczne (electronic bill of lading), które mają taką samą moc prawną, jak dokumenty w wersji papierowej (tradycyjnej). Wyróżniamy kilka rodzajów konosamentów:
- konosament zwykły – dokument wystawiany przy transporcie towaru jednym statkiem z portu załadowania do portu docelowego,
- konosament bezpośredni – dokument wystawiany dla przewozu z przeładunkiem w jednym/kilku portach za pośrednictwem co najmniej dwóch przewoźników,
- konosament przewozu kombinowanego – list wystawiany przez armatora, który przejmuje rolę przewoźnika CTO (combined transport operator) i w pełni odpowiada za ładunek,
- konosament FIATA – dokument wystawiany przez spedytora, który pełni funkcję operatora MTO (Multimodal Transport Operator).
Konosament morski przydaje się szczególnie w razie uszkodzenia ładunku i umożliwia złożenie reklamacji oraz dochodzenie swoich roszczeń przez poszkodowaną stronę.
Co zawiera konosament przewozowy?
Konosament zawiera wiele istotnych informacji, a nie tylko dane osobowe. Poza informacjami o przewoźniku, załadowcy i docelowego odbiorcy ładunku, tego typu list powinien informować o nazwie statku, zewnętrznych cechach ładunku. W dokumencie musi widnieć również numer identyfikacyjny ładunku, nazwy przystani załadowczej i wyładowczej. W liście powinna też być zaznaczona dokładna liczba wydanych konosamentów. By uniknąć ewentualnych problemów, warto dołożyć wszelkich starań, aby dokument był bezbłędnie wypełniony. Możemy wówczas oszczędzić mnóstwo czasu przy odbiorze ładunku. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, konosament morski jest bardzo przydatny także przy sprawach spornych.
